انواع نما از نظر نحوه اجرا و اتصال
انواع نماهای خارجی متداول شامل دیوار پرده ای، دیوار نما و نمای مهار شده به دیوار میان قابی می باشند که هر کدام را می توانیم به شکل مهار شده یا چسبانده شده پیاده سازی کنیم. اصطلاح نمای پوشش یک واژه کلی می باشد که به تمامی نماهای دیوار خارجی اطلاق می گردد.
دیوار پرده ای (Curtain wall)
دیوار پرده ای، اجزای قاب سازه ای جداگانه داد که مستقیماً به آن متصل می شود و به شکل یک پرده تمام سطح خارجی ساختمان را می پوشاند. در یک دیوار پرده ای، بارهای ناشی از وزن نما، باد و زلزله مستقیماً از دیوار به قاب سازه ای منتقل می گردد.
معمولاً حداقل ۵۰ میلی متر فاصله بین دیوار پرده ای و قاب سازه ای درنظر گرفته خواهد شد. این فاصله به منظور تطابق نامنظم بودن ابعادی غیرقابل پیش بینی در قاب می باشد. یکی از گونه های دیوارهای پرده ای، دیوار پرده ای شیشه-آلومینیوم می باشد. از اجزای دیوارهای پرده ای غیرشفاف می توان به پانل های بتنی پیش ساخته، پانل های مسلح شده با الیاف شیشه، پانل های فلزی و نظایر آن اشاره کرد.
در دیوارهای پرده ای غیرشفاف ممکن است به منظور فراهم کردن امکان نازک کاری دیوار داخلی، افزودن عایق حرارتی، برق کاری و عبور لوله‌های تاسیساتی در داخل دیوار، یک دیوار پشتیبان اضافه شود.
از آنجاکه دیوار پرده‌ای مستقیماً به قاب سازه‌ای متصل است، بار باد را به قاب و در نتیجه به تیر و ستون منتقل کرده و لذا در برابر بار باد مقاومت می‌کند. در این حالت به دیوار پشتیبان (در صورت وجود) هیچ بار بادی وارد نمی‌شود.
دیوار نما (Veneer wall)
این گونه از نما مانند دیوار پرده ای غیرشفاف می باشد. دیوار نما می تواند در سازه های قابی و سازه های دیوار باربر کاربرد داشته باشد. در این گونه نما وجود یک دیوار پشتیبان اجباری می باشد. بارهای وارد بر دیوار نما به دیوار پشتیبان انتقال پیدا می کند.
دیوار پشتیبان بارها را به قاب سازه ای ساختمان منتقل می نماید. دیوار نما به دو نوع مهار شده و چسبانده شده تقسیم بندی شده است. در نمای مهار شده، مهار، نما را به سازه پشتیبان متصل می کند. بنابراین علاوه بر انتقال و تحمل بار ثقلی نما، این مهار باید بارهای باد و زلزله را از نما به دیوار پشتیبان انتقال دهد. دیوار نمای مهار شده، عموماً با یک فضای خالی ۵۰ میلی متری بین نما و دیوار پشتیبان به صورت یک دیوار زه کش طراحی می گردد.
در نمای چسبانده شده، نما را به دیوار پشتیبان می چسبانند. در این حالت حتماً باید نما با المان مناسب برای تحمل بارهای لرزه ای به دیوار پشتیبان مهار شود و چسباندن تنها به منظور انتقال بارهای ثقلی است.
نماهای مهارشده به میان قاب (Infill wall)
نمای خارجی مهار شده به میان قاب (دیوار غیر باربر) قرار گرفته در فضای بین تیر و ستون در فضای خالی بین تیرها و ستون ها قرار می گیرد و در این حالت قاب سازه ای در معرض دید قرار دارد. نمای مهار شده به میان قاب، تنها در سازه های قابی استفاده می گردد و به دو صورت مهار شده و چسبانده شده طراحی خواهد شد.
در سازه هایی که چنین سیستم نمایی وجود دارد، به علت پائین بودن مقادیر مقاومت حرارتی قاب سازه ای بتنی یا فولادی، مشکل عایق بندی حرارتی وجود داشته و انتقال حرارت از طریق تیر و ستون انجام پذیر می باشد. با توجه به اینکه در دیوار پرده ای و دیوار نما، قاب سازه ای ساختمان پوشانده می گردد، می توان کارایی حرارتی بالاتری بدست آورد. از لحاظ لرزه ای جزییات نما مهار شده ساده تر از سایر گونه های نما می باشد.
انواع نماهای متداول از نظر مصالح
نماها بر اساس مصالح به کار رفته در آن ها به انواع زیر دسته بندی می شوند.
- نمای سنگی
سنگ، جسم جامد طبیعی می باشد که از ترکیب یک یا چند نوع کانی بدست آمده است. سنگ های ساختمانی طبیعی به علت زیبایی ظاهری و هزینه نگهداری کم، یکی از رایج ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در نمای ساختمان ها می باشد.
غالباً از سنگ گرانیت، سنگ آهک، تراورتن، ماسه سنگ، سنگ لوح، ماربل و کوارتزیت برای نماسازی ساختمانها استفاده خواهد شد. سنگ های نما از نظر کیفیت کلی باید سالم، بادوام و زیبا باشد و در زمان انتخاب باید به دوام و پایداری در برابر عوامل جوی، تغییرات ابعادی، مقاومت فشاری، تخلخل، پایداری در برابر نمک های محلول و بخارات شیمیایی که احتمال می رود سنگ در معرض آن قرار گیرد توجه گردد. در صورت اجرای صحیح و اصولی، سنگ ها از دوام بالایی برخوردار هستند. انتخاب سنگ مناسب، مشخص نمودن روش استخراج و ساخت، طراحی شیوه اتصال و نصب صحیح تمام اجزا سبب افزایش مزایای استفاده از سنگ می شود.
وزن سنگ در مقایسه با سایر انواع نما بیشتر می باشد که همین امر باعث خواهد شد تا نیروی زلزله بیشتری به آن وارد گردد و این مسأله در صورت مهار نامناسب باعث جدا شدن سنگ از سطح نما و سقوط آن تحت اثر نیروی زلزله می شود.
سنگ های مصنوعی از لحاظ تفاوت با سنگ طبیعی وزن کمتری داشته و از ترکیب مجدد سنگ های طبیعی با مواد افزودنی دیگر به دست می آیند. موادی که برای خط تولید سنگ های مصنوعی به کار می روند طوری انتخاب می گردنند که برای نما نیز قابل استفاده باشد. سنگ های مصنوعی از ترکیب سیمان یا رزین، رس ها، آگرگات های سنگ های ضایعاتی و خاک های سبک وزن ساخته می شوند. رنگدانه ها یا اکسید آهن، رنگ مورد نظر را به این سنگ ها خواهد داد. ترکیب به وجود آمده از این راه در قالب هایی میریزند که دارای نقش و نگارهای سنگ های طبیعی می باشد و به این سنگ ها جلوه ای طبیعی می بخشد.
- نمای آجری
آجر یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی می باشد. آجر سنگی است مصنوعی که در 3 دسته رسی، ماسه آهکی و بتنی ساخته می شود. نوع رسی آجر از پختن خشت (گل شکل داده شده) و نوع ماسه آهکی آن از عمل آوردن خشت ماسه آهکی که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی و آهک در قالب ساخته می شود با بخار تحت فشار زیاد بدست می آید. آجرهای بتنی همانند بلوک های سیمانی تهیه می گردد.
آجر در شکل های گوناگون تولید شده و در نماسازی نیز کاربرد دارد. نماهای آجری به دلیل دوام زیاد، تطبیق پذیری، صرفه اقتصادی، مقاومت در برابر آتش و ظاهر زیبا مورد توجه قرار گرفته اند. علاوه بر این نماهای آجر نیاز کمی به نگهداری و تعمیر دارند و برای ساختمان هایی با ارتفاع های مختلف قابل استفاده می باشند.
- نمای سیمانی
نمای سیمانی از متداول ترین نماها برای ساختمان های بلند مرتبه به حساب می آید. سه نوع نمای متداول پایه سیمانی عبارتند از.
نمای آستر سیمانی (Stucco)
نمای تخته سیمانی الیافی
نمای بتنی پیش ساخته