ترکیبات شیمیایی سیمان
تغییر میزان مواد متشکله سیمان موجب دگرگونی در سرعت خودگیری آن می شود.
مقدار پخت
سیمان پخته تاب ملاتش کم است و همچنین سیمانی که بیش از حد حرارت دیده باشد، کنتر هیدراته می شود.
حرارت محیط
با افزایش حرارت محیط خودگیری سیمان تسریع می یابد. مخلوط های سیمانی نباید در مدت خودگیری در حرارت کمتر از ۲ درجه سانتیگراد قرار گیرند، مگر اینکه پیشگیری های مربوطه انجام شده باشد. در اینگونه موارد می توان از آن دسته سیمان هایی که از خود حرارت بیشتری بروز می دهند، استفاده کرد و سعی در حفظ حرارت کرد.
استفاده از مخلوط‌های سیمانی در حجم های بزرگ باعث بروز حرارت زیادی خواهد شد که زیا‌ن آور می باشد.
در اینگونه موارد از سیمان هایی که حرارت کمتری در هنگام خودگیری از خود پس می دهند، استفاده می شود.
مدت انبار
هر چه بین زمان پختن سیمان و استفاده از آن طولانی تر باشد، خودگیری نیز کندتر است.
آب
آب همراه با املاحی چون گچ، خودگیری سیمان را کند می کند. به همین ترتیب مواد شیمیایی موجود در آب هر یک به نحوی در مشخصات محصولات سیمانی موثرند. آب مورد استفاده در مخلوط سیمانی باید بی بو، بی طعم و رنگ و به مقدار مناسب باشد.
عوامل موثر در سخت شدن و استحکام سیمان
مقدار آب
آب مصرفی محصولات سیمانی به ۳ بخش تقسیم می شود:
- به میزان ۲۵% وزن سیمان با آب ترکیب می شود.
- به میزان ۱۵% وزن سیمان به شکل لعاب در ملات می ماند.
- باقی در فضای بین ذرات باقی می ماند و به مرور تبخیر می شود.
آب و هوای بجای مانده در محصولات سیمانی، آن را پوک و از تاب آن می‌کاهد. از این رو نباید در ساختن ملات آب اضافی مصرف کرد. مقدار آب همراه با آن بستگی به عوامل مختلفی چون گرمای هوا، شکل دانه های پرکننده و زمان مصرف دارد.
مقدار سیمان
تغییر مقدار سیمان باعث تغییرات در مقاومت فشاری آن می گردد.
زمان
هرچه محصول سیمانی بیشتر در محل محفوظی باقی بماند، مقاومت آن بیشتر می‌شود. بتن حاصل از سیمان پرتلند معمولی در شرایط پس از ۳ روز و پس از ۲۸ روز، ۸۶% مقاومت نهایی را پیدا می‌کند.
ترکیبات شیمیایی
هرچه مقدار ترکیبات مواد اولیه سیمان دقیق تر باشد، مقاومت بیشتری حاصل خواهد شد. ترکیبات گوگردی، قلیایی و اکسید منیزیم تاثیر مخربی در مقاومت محصول سیمانی دارند.
شرایط محیطی
هرچه میزان حرارت و فشار در هنگام سخت شدن بتن بیشتر باشد، مقاومت آن بیشتر خواهد شد، اما افزایش بیش از حد آن باعث سقوط مقاومت بتن می شود. افزایش حرارت باعث تبخیر آب در بتن و پوک شدن آن می شود. به همین دلیل آن را مرطوب نگهداری می کنند.
وزن مخصوص
هرچه هوای مخلوط سیمانی بیشتر خارج شود و وزن مخصوص بیشتری داشته باشد، مقاومت بالاتری بدست خواهد آمد.
میزان اختلاط
مخلوط های سیمانی را به نسبت های حجمی تهیه می نمایند. گرچه اعمال نسبت های وزنی از دقت بیشتری برخوردار است. بطور مثال ملات ماسه سیمان ۱:۶، مخلوطی است شامل یک قسمت سیمان و شش قسمت ماسه شسته به همراه آب و یا بتن ۱:۲:۳، شامل یک حجم سیمان، دو حجم ماسه و سه حجم شن می باشد.
مقدار آب با میزان رطوبت دانه های سنگی و شکل آنها، حرارت هوا، نوع سیمان و مکان مصرف و نوع مصرف متناسب است.