انواع قالب بندی در ساختمان
قالب آجری
ما برای قالب بندی حالت های متفاوتی داریم که از مهم ترین آن میتوان به قالب آجری اشاره کرد و از جمله دلیل های این اهمیت می توان به استفاده از آجر بعد از بتن ریزی و همچنین فرم پذیری راحت آجر اشاره کرد. برای فندانسیون یک دیوار آجری با ارتفاع در نظر گرفته شده، معمولا از عرض 20 سانتی متری استفاده می شود و قسمت های داخلی را با لایه ای از پلاستیک پوشش میدهند تا آب بتن به وسیله آجر جذب شود و بعدا آسان تر از طریق بتن جذب شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که برای کلاف های پهن تر و فوقانی نباید از قالب آجری استفاده کنیم.
قالب تخته ای
به طور معمول از قالب تخته ای بیشتر برای کلاف های قایم و فوقانی استفاده میشود ولی اگر از جهت مالی مناسب باشد میتوان در کلاف های تحتانی هم از قالب تخته ای استفاده نمود. نحوه استفاده از قالب تخته ای به این گونه است که تخته های استفاده شده در قالب را روغن کاری میکنیم که اولا آب بتن توسط تخته ها جذب نشود و دوما قالب ها راحت تر از بتن جدا شوند که در اصل روغن نقش پلاستیک را در قالب آجری دارد.
قالب فلزی
قالب فلزی هم قبل بسته شدن مانند قالب چوبی روغن کاری میشود و فرق اصلی آن با قالب چوبی این است که این قالب به دلیل پر هزینه بودنش برای کلاف های تحتانی استفاده نمیشود.
حالت خاصی نیز وجود دارد که در این حالت ما نیازی به قالب نداریم و از خاک منطقه به عنوان قالب استفاده میکنیم به این صورت که پی را در عرض و ارتفاع مناسب کنده و دیوار های پی را برپا میکنیم و ایگونه زمین قالب ما میشود. همچنین برای اینکه آب بتن جذب نشود و نسبت آب و سیمان تغییر نکند دیوار های پی را با پلاستیک عایق میکنیم.
طرح و مقایسه اقتصادی انواع قالب بندی
شرایط کارگاهی
اگر نقاط تکیه گاه درست انتخاب شده باشد باید به دو عامل برنامه بتن ریزی و مصالح مورد مصرف در انتخاب قالب مناسب توجه ویژه کرد.
از جمله مهم ترین عوامل موثر در برنامه بتن ریزی و مصالح مورد مصرف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• مقدار قالب مصرفی در همان پروژه یا جای دیگر
• مقدار قالب در هر دفه
• طریقه حمل قالب
• هزینه و فراهم بودن مصالح مناسب
• امکانات برای ساخت قالب
• برنامه بتن ریزی
اما در قالبهای بزرگ سرعت بتن ریزی به عوامل گسترده ای بستگی دارد که میتوان به دو مورد زیر اشاره کرد:
• سطح قالب
• فاصله زمانی بین بتن ریزی و قالب برداری
زمان لازم برای قالب برداری و قالب بندی مجدد
مساحت قالب با توجه به فراهم کردن هزینه قالب بندی و سرعت بتن ریزی محاسبه می شود. توصیه میشود برای صرفه جویی در زمان از سیمان هایی استفاده شود که زودتر عمل می کنند؛ زیرا برداشتن اجزای افقی قالب بسیار طول میکشد و با این کار سعی در ثابت نگه داشتن زمان میکنیم.
زمان برای ما یک بعد بسیار مهم می باشد پس ما همواره باید سعی در صرفه جویی آن داشته باشیم و برای اینکه زمان برداشتن قالب و نصب مجدد آن به صرفه باشد، باید تعداد کارگران و جزئیات طرح قالب توجه کنیم و گاها می توانیم با مطالعه بعضی جزئیات کار کارگران را ساده تر کنیم و مصالحی را به کار ببریم که کارگران با آنها آشنایی دارند.
استفاده مجدد از قالب
در استفاده مجدد از قالب دو عامل مهم پیچیدگی و قیمت دخیل هستند.
گاه قالب آنقدر پیچیده است که فقط یکبار قابل استفاده است و از این رو زیاد مهم نیست که چگونه باز شود چون قالب فشار زیادی را تحمل کرده و دیگر قادر به استفاده مجدد نیست ولی خب یک قالب ساده باید جوری طراحی شود که چندین بار و گاه در چندین گارگاه مورد استفاده قرار گیرد. پس باید طوری طراحی شوند که بتوان سریع و بدون خرابی قالب را باز و بسته کرد .
در برخی موارد که مصالح به کاربرده هزینه ای ندارد و از دیدگاه اقتصادی به صرفه است و قالب به گونه ای طراحی شده است که موقع برداشتن از بین برود و به عبارتی یکبار مصرف باشد.
مصالح مورد مصرف در ساختمان قالب
کیفیت مصالح مورد استفاده در ساختمان قالب توانایی فراهم سازی ایمنی و مقبولیت را بر عهده دارد و طرح یک قالب با طرح یک ساختمان دائمی متفاوت می باشد؛ به این گونه که در آن قالب از مصالحی که قبلا استفاده شده است به کار گرفته می شود و ممکن است در آن معایب کوچک نیز باشد که بر عهده قالب موثر است.
برپا کردن و برداشتن قالب
چالش اصلی در قالب ها، فشار وارده از طرف بتن است و طراح باید بداند که باز کردن و حمل و نقل قطعات بزرگ باعث ایجاد تنشهای موضعی بحرانی نمیشود که توجه به این تنش ها از اهمیت بالایی بر خوردار می باشد؛ بدین ترتیب باید محل های بلند کردن قالب دقیقاً مشخص شده باشد.