استفاده از خشت دست ساز در معماری ایرانی باستان مرسوم بوده است. آجر قزاقی که در ساختمان های سطح شهر دیده می شود در قدیم به صورت خشت و با نور مستقیم خورشید خشک می شدند ولی با مرور زمان آجرها را در کوره پختند تا مقاومت و سطح استحکام آن بالاتر رود تا از دوام بالایی برخوردار شوند.
امروزه کاربرد آجر قزاقی سنتی در طرح ها و اندازه های گوناگون برای ترمیم ساختمان ها و نمای ساختمان های تازه ساز می باشد. آجر قزاقی در سه سایز پلاک، نیم،٬ کامل ساخته و کاربرد دارد. قیمت این مصالح با توجه به سایز و رنگ آنها متفاوت می باشد.
نحوه ی درست کردن آجر قزاقی
اول خاک مورد نیاز آجر قزاقی را که بیشتر هم خاک رس سرند شده است تهیه میشود، و پس از آن از خاک گل تولید می کنند، سپس داخل قالبهای چوبی قرار داده و پس از خشک شدن، خشت های قزاقی در کوره قرار داده می شوند. در واقع مدت زمان پخت آجر رنگ آجر قزاقی را مشخص خواهد کرد.
ویژگی آجر قزاقی در بنای ساختمان
از ویژگی های آجرهای قزاقی بازار معماری می توان به: نزدن شوره، نداشتن آلونک، رنگ ثابت و مقاومت در برابر یخبندان و آب اشاره داشت. اگر چه استفاده از آجر در طراحی های داخلی گران تر بوده و هزینه زیاد تری از مصالح جانبی دیگر دارد اما مزایایی نیز به دنبال دارد چون:
- نگهداری آسان آجر قزاقی بدون نیاز به تمیز کردن یا رنگ زدن.
- آجر قزاقی عایق سرمایشی و گرمای هستند و کاهش هزینه هایی ناشی از سرمایش و گرمایش را به دنبال دارند.
- آجر قزاقی، آجری با قیمت مناسب برای بیمه کردن می باشد. خانههایی که در ساخت آنها از آجر قزاقی استفاده می شود نرخ بیمه ای پایین تری را نسبت به بقیه مصالح ساختمانی پرداخت می کند.
- سازه هایی که دارای آجر قزاقی می باشند، ارزش بالایی در فروش مجدد دارند. خانه های که با آجر قزاقی ساحته می شوند حداقل ۶% بیش از خانه های دیگر ارزش گذاری خواهند شد.