شاتکریت را می توانیم به عنوان بتن یا ملاتی که از طریق شیلنگهای لاستیکی (و بعضا دیده شده لوله های فلزی) حمل شده و با استفاده از هوای پرفشار و با سرعت زیاد به سطح مورد نظر پاشیده می شود، تعریف نماییم.
نخستین کاربرد شاتکریت بتن به سال 1909 میلادی مربوط میگردد که در آن زمان تحت عنوان گونیت نامیده میشده است و به کمک دستگاهی موسوم به تفنگ سیمان به کار میرفته.
کاربرد شاتکریت برای اولین بار در سال 1914 و در یک معدن آزمایشی در ایالات متحده آمریکا قرار داشته است.
بعد از آن این سیستم برای پوشش سطوح سنگها و حفاظت آنها در برابر هوازدگی و بعضا نیز بعنوان سیستم نگهداری موقتی به کار گرفته میشده است.
در این سال کارل اکلی دستگاهی برای پاشیدن مخلوط ماسه و سیمان ساخت و آنرا گانایت نامید.
و بعدها نامهایی چون گان گریت، پنو کریت، بلاست کریت و جت کریت بکار برده شده است.
اما در سال 1930 واژه شاتکریت از طرف انجمن مهندسین راه و ساختمان ایالات آمریکا بکار برده شد و تاحال مورد استفاده قرار گرفته است.
تعریف شاتکریت از نظر مؤسسه بین المللی ACI
شاتکریت عبارتست از ملات یا بتنی که با فشار و سرعت زیاد به سطح مورد نظر پاشیده می گردد.
از آنجا که شاتکریت به صورت ورقه هایی از سنگ زیرین جدا میشد، لذا به عنوان یک سیستم نگهداری اصلی چندان مورد توجه واقع نگردید. از جمله امتیازات شاتکریت می توان به این موضوع اشاره کرد که سطوح ناهموار حفریات زیر زمینی را می پوشانند و به شکل یک سطح نسبتاً صاف در می آورد . البته شاتکریت همراه با پیچ سنگ، به عنوان سیستم نگهداری بسیاری از تونل ها کاربرد داشته است.
در سالهای اخیر، استفاده شاتکریت در معادن زیر زمینی، نگهداری حفریات دائمی مانند جاده های مورب، راهروهای اصلی حمل و نقل، ایستگاههای چاه و حجره های زیر زمینی سنگ شکن است.
بازسازی پیچ سنگها و توریهای متداول در سیستم نگهداری ممکن است مشکل ساز و گران تمام شود. تعداد حفریات زیر زمینی که بلافاصله بعد از حفاری شاتکریت می گردند رو به فزونی می باشند. مسلح ساختن شاتکریت با الیاف فولادی یکی از مهمترین عوامل در گسترش کاربرد شاتکریت هستند چراکه کار طاقت فرسای نصب توری را کاهش خواهند داد.
آزمایشات و تجربیات اخیر نشان داده است که شاتکریت در شرایط ترکش سنگ ملایم بسیار مؤثر هستند.
اگرچه نتایج این مطالعات برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه هنوز زود است اما علائم موجود بیانگر این موضوع است که در آینده نچندان دور در مورد کاربرد شاتکریت توجه جدیتری صورت خواهد گرفت.
بطور کلی شاتکریت نوعی بتن مرکب از سیمان، ماسه و خرده سنگ می باشد که به کمک هوای فشرده اجرا خواهد شد و در اثر سرعت بالا به صورت دینامیکی فشرده می گردد .
شاتکریت بتن امروزه در دنیا به دو صورت کاربرد دارد:
1. شاتکریت مخلوط خشک Dry Mix Shotcrete
2. شاتکریت مخلوط تر Wet Mix Shotcrete